De afgelopen dagen is er heel wat te doen omtrent het statuut van de Belgische voetbalmakelaar. In tegenstelling tot wat vele politici, club-en federatieleiders stellen is er wel degelijk wetgeving waaraan de voetbalmakelaars die in België actief willen zijn moeten voldoen. Het grote probleem is (i) dat deze wetgeving klaarblijkelijk niet bekend is bij de actoren zelf maar vooral (ii) het feit dat deze wetgeving weinig tot niet nageleefd wordt. Bij niet-naleving van deze wetgeving zijn nochtans zowel administratieve als strafrechtelijke sancties voorzien[1].
1. Belgische arbeidsbemiddelingswetgeving
- Registratievoorwaarde
Zowel in het Brussels Hoofdstedelijk gewest als in het Franse taalgebied van het Waals gewest moet de voetbalmakelaar zich (kosteloos) laten registreren teneinde er bemiddelingsactiviteiten te kunnen uitoefenen[2]. Daarnaast moet de voetbalmakelaarjaarlijks een activiteitenverslag indienen, waarin hij onder andere verslag uitbrengt van zijn activiteiten en melding maakt van eventuele wijzigingen in zijn onderneming (bv. statutenwijziging, aandelenverkoop etc)[3].
Deze vereisten gelden niet in het Vlaams gewest noch in het Duitse taalgebied van het Waals gewest.
- Aanplakkingsvoorwaarde
Indien de voetbalmakelaar actief is in het Vlaams gewest of in het Brussels Hoofdstedelijk gewest, moet hij verplicht een document aanplakken in een ruimte die voor zijn cliënten toegankelijk is (ongeacht waar die ruimte gelegen is)[4]. Dit document moet de rechten en verplichtingen van de werknemer en de werkgever bevatten. Het gaat dan bijvoorbeeld over de vergoeding die de voetbalmakelaar mag vragen en over de gedragsvoorwaarden waaraan hij zich moet houden bij de uitoefening van zijn beroep.
Deze vereiste geldt niet voor voetbalmakelaar die (enkel) actief zijn in het Waals gewest (ongeacht of het om het Franse taalgebied of het Duitse taalgebied gaat).
- Kwaliteitsvoorwaarden
In de vier deelgebieden (dus zowel in het Vlaams gewest als in het Brussels Hoofdstedelijk gewest als in het Franse en het Duitse taalgebied van het Waals gewest) moet de voetbalmakelaar aan een aantal kwaliteitsvoorwaarden voldoen opdat hij het beroep van arbeidsbemiddelaar mag uitoefenen.
Het gaat bijvoorbeeld over:
* Voorwaarden m.b.t. eerdere faillissementen of veroordelingen – van toepassing in het Vlaams en het Brussels Hoofdstedelijk gewest[5];
* Voorwaarden m.b.t. deskundigheid (vereiste van aantal jaar ervaring en/of masterdiploma) – van toepassing in het Vlaams en het Brussels Hoofdstedelijk gewest[6];
* Voorwaarden m.b.t. het niet ontzet zijn uit de burgerlijke en politieke rechten – van toepassing in het Vlaams en het Brussels Hoofdstedelijk gewest[7];
* Voorwaarden m.b.t. gedrag van de voetbalmakelaar bij de uitoefening van zijn activiteiten (bv. niet-discriminatie van de sportbeoefenaar[8], juiste en volledige inlichtingen verstrekken aan de sportbeoefenaar[9], eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van de betrokken partijen[10], etc) – van toepassing in het Vlaams en het Brussels Hoofdstedelijk gewest en in het Duitse taalgebied van het Waals gewest.
- Overzicht arbeidsbemiddelingswetgeving
Het is duidelijk dat de totstandkomingsvoorwaarden van de vier deelgebieden van België niet op elkaar zijn afgestemd. In zekere mate overlappen de vier regelingen elkaar, maar net zo goed zijn er voorwaarden die slechts in één of twee van de vier gebieden gesteld worden.
Een voetbalmakelaar die in heel België actief is, dient dus:
* zich te registreren in zowel het Brussels Hoofdstedelijk gewest als het Franse taalgebied van het Waals gewest en tevens in beide gebieden een jaarlijks activiteitenverslag in te dienen;
* een document met zijn rechten en verplichtingen conform de regelgeving van het Vlaams gewest en het Brussels Hoofdstedelijk gewest aan te plakken in een ruimte die voor zijn cliënten toegankelijk is;
* alle kwaliteitsvoorwaarden van de vier deelgebieden te respecteren.
2. KBVB-reglement
Ook de KBVB-regelgeving legt een aantal totstandkomingsvereisten op die specifiek van toepassing zijn op de voetbalmakelaars. Deze dienen parallel met de geldende arbeidsbemiddelingswetgeving (zie supra) voldaan te zijn.
Ook hier zijn de totstandkomingsvereisten in grote lijnen te onderscheiden in drie categorieën. Indien de voetbalmakelaar de vereisten van de KBVB niet respecteert kunnen disciplinaire sancties toegepast worden. Die kunnen gaan van een eenvoudige berisping tot een verbod om zich te registreren (en dus een verbod om het beroep uit te oefenen).
- Registratievoorwaarde
Van zodra een voetbalmakelaar in België activiteiten wenst uit te oefenen, moet hij zich bij de KBVB registreren[11].
De registratie bij de KBVB is niet kosteloos en moet elk jaar hernieuwd worden. De kostprijs hiervoor is 500 euro per jaar en dit per natuurlijke persoon die de activiteiten van voetbalmakelaar kan uitoefenen (ongeacht of hij zelfstandig werkt of voor een – bij de KBVB geregistreerde – rechtspersoon)[12].
Daarnaast moet elke geregistreerde voetbalmakelaar ook tijdens de duur van zijn registratie een aantal verplichtingen ten aanzien van de KBVB voldoen, bijvoorbeeld:
* Elke arbeidsbemiddelingsovereenkomst die hij afsluit dient hij neer te leggen bij de KBVB binnen de 10 dagen na ondertekening[13].
* In elk contract dat middels zijn activiteiten tot stand komt moeten zijn naam en handtekening voorkomen[14].
- Verzekeringsvoorwaarde
Om zich bij de KBVB te kunnen en mogen registreren, moet een voetbalmakelaar voorafgaand verplicht een verzekeringspolis onderschrijven die zijn beroepsaansprakelijkheid dekt[15].
- Kwaliteitsvoorwaarden
Tot slot moet een voetbalmakelaar bij de uitoefening van zijn beroep aan een aantal kwaliteitsvoorwaarden voldoen. Bepaalde van deze kwaliteitsvoorwaarden dient hij zelfs uitdrukkelijk te onderschrijven bij zijn registratie bij de KBVB (door de ondertekening van een ‘verklaring van tussenpersoon’ en de overhandiging van een uittreksel van zijn strafregister[16]).
In grote lijnen moet een voetbalmakelaar aan de volgende kwaliteitsvereisten voldoen:
* Voorwaarden van financiële en strafrechtelijke aard (bv. niet deelnemen aan weddenschappen in verband met voetbalwedstrijden[17], verbod om in ruil voor de ondertekening van een arbeidsbemiddelingsovereenkomst direct of indirect een voordeel te geven of aan te bieden aan een speler of een familielid ervan[18], geen recente veroordelingen voor misdrijven van financiële aard – zoals fraude of matchfixing – en geen eerdere veroordelingen voor misdrijven t.a.v. minderjarigen[19]);
* Voorwaarden om belangentegenstelling te voorkomen (bv. geen functie bekleden binnen FIFA, KBVB, liga’s of andere nationale bonden of confederaties[20]);
* Voorwaarden m.b.t. transparantie naar KBVB toe (bv. KBVB inlichten over ontvangen betalingen[21]);
* Voorwaarden m.b.t. correcte begeleiding van de speler (bv. verbod om een speler ertoe aan te zetten zijn spelersovereenkomst vroegtijdig te beëindigen[22]).
3. Conclusie
Dit is enkel maar een opsomming van de voorwaarden waaraan de voetbalmakelaars die in België spelers willen aanbieden moeten voldoen. Zodra deze voetbalmakelaars in een ander land dan België actief willen zijn, moeten zij ook de in door dat land opgelegde voorwaarden voldoen. Dit leidt tot een veelheid aan regelgevingen en voorwaarden waaraan voetbalmakelaars moeten voldoen. Dit is een quasi onmogelijke opgave. Er is derhalve nood aan een Europees of internationaal kader dat een uniforme regelgeving oplegt.
Voetnoten
[1] Zo is er rechtspraak voorhanden (zowel Belgische als internationale (sport)rechtspraak) op basis waarvan de arbeidsbemiddelaar in de sport zijn vergoeding niet kan opeisen en zelfs moet terugbetalen wegens niet-nakoming van de totstandkomingsvereisten. Zie o.a.: Brussel 5 mei 2015, A.R. 2013/AR/878, onuitg., aangehaald door J. MAESCHALCK e.a., Sportrecht,, 203; Rb. Mechelen (7e k.) 21 maart 2006, A.R. 04/986/A, RW 2008-09, afl. 11, 465; CAS 16 april 2008, 2007/O/1310, Heiderscheid v. Ribéry, https://jurisprudence.tas-cas.org/Shared%20Documents/1310.pdf.
[2] Art. 3 Decr. W. 2009; art. 3 Ord. Br. 2011.
[3] Artt. 26, 27 en 33 B. Br. Reg. 2012; art. 10 §1, 5° Decr. W. 2009.
[4] Art. 5, 24° Decr. Vl. 2010; art. 6, 8° Ord. Br. 2011.
[5] Art. 5, 3° Decr. Vl. 2010; art. 17.6° juncto
8.6° Ord. Br. 2011.
[6]Art. 4 B. Vl. Reg. 2010; art. 21 B. Br. Reg. 2012; In het Vlaams gewest wordt echter bijkomend gesteld dat “personen die diensten van arbeidsbemiddeling verrichten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Waalse Gewest, het Duitse taalgebied of in een lidstaat van vestiging én die voor de uitoefening van die activiteiten voldoen aan de voorwaarden van professionele deskundigheid die gelden in die lidstaat, worden geacht aan de voorwaarden inzake professionele deskundigheid te voldoen” (art. 4 §5 B. Vl. Reg. 2010).
[7] Artikel 5,1° Decr. Vl. 2010 ; art. 17,6° juncto art. 8, 6° Ord. Br. 2011.
[8] Art. 5, 6° Decr. Vl. 2010; art. 6, 2° Ord. Br. 2011; art. 10 §1, 6° Decr. W. 2009; art. 11, 12° Decr. D. 2009.
[9] Art. 6, 12° Ord. Br. 2011; art. 11, 6° Decr. D. 2009.
[10] Art. 5, 7° Decr. Vl. 2010; art. 6, 4° Ord. Br. 2011; art. 11, 10° Decr. D. 2009.
[11] Uitzonderlijk wordt toegestaan dat de arbeidsbemiddelaar in het voetbal zich pas registreert nadat hij de transactie al heeft volbracht (dus nadat zijn cliënt een arbeidsovereenkomst heeft getekend middels zijn bemiddeling). In dat geval dient de registratie binnen de 10 dagen na het afsluiten van de transactie te gebeuren (art 4.1.1 Reglement tussenpersonen KBVB). Uit de regelgeving van de KBVB blijkt niet wat de voorwaarden zijn om van deze uitzondering gebruik te kunnen maken.
[12] Art. 4.1.3 Reglement tussenpersonen KBVB.
[13] Art. 5.3 Reglement tussenpersonen KBVB.
[14] Art. 6.3 Reglement tussenpersonen KBVB.
[15] Art. 4.1.2 Reglement tussenpersonen KBVB.
[16] Ibid.
[17] Bijlage 1 “Verklaring Tussenpersoon” bij Reglement tussenpersonen KBVB.
[18] Art. 5.4 Reglement tussenpersonen KBVB.
[19] Art. 4.1.6 Reglement tussenpersonen KBVB.
[20] Art. 4.1.5 Reglement tussenpersonen KBVB.
[21] Art. 7.3 Reglement tussenpersonen KBVB.
[22] Art. 6.1 Reglement tussenpersonen KBVB.
