Gelet op de toenemende mediatisering van de voetbalwereld en het daarmee gepaard gaand toenemend commercieel belang van portretrechten, is het voor voetballers essentieel om maximale controle over hun portretrechten te behouden. Portretrechten kunnen een belangrijke bron van inkomsten zijn voor de sporter, bovenop de andere beroepsinkomsten. Hun belang mag daarom, zeker in contractonderhandelingen met clubs, niet onderschat worden.
Hierna gaan we dieper in op de achtergrond van portretrechten.
Betekenis
Het portretrecht omvat het recht dat de afgebeelde persoon toekomt om zich in het algemeen te verzetten tegen de publicatie van zijn afbeelding alsook enig ander gebruik van die afbeelding, voor zover hij hiertoe zijn toestemming niet zou verleend hebben.
Portretrechten in het kader van contractonderhandeling
Voetballers ontvangen voor de geleverde prestaties een vergoeding bestaande uit een vast loon, premies en eventuele andere bijkomende vergoedingen. Normaliter zal het de arbeidsovereenkomst zijn, gesloten tussen voetballer en club-werkgever, die deze principes vastlegt.
Veelal dragen de sporters in het kader van die arbeidsovereenkomst met de club-werkgever hun portretrechten gratis over. Dit geeft de club-werkgever het recht om de afbeeldingen van de sporter te gebruiken in het kader van bepaalde acties van de club. Deze inkomsten komen vervolgens ook uitsluitend aan de club-werkgever toe.
Naarmate het commercieel belang van die portretrechten toeneemt is het evenwel aangeraden om duidelijke afspraken te maken met de club-werkgever over de verdeling van de inkomsten uit de exploitatie van de overgedragen portrechten. Het is daarbij aan te raden om contractueel duidelijk vast te leggen waarvoor de club-werkgever de portretrechten mag gebruiken en hoe de verdeling van de inkomsten gebeurt.
Het is eveneens raadzaam een duidelijk kadere te creëren waaruit blijkt in welke gevallen de club-werkgever de portretrechten niet mag gebruiken. Om de controle over de portretrechten te kunnen behouden, zijn de juiste contractuele clausules onontbeerlijk en dus voer voor specialisten.
Naast het gebruik van de portretrechten door de club-werkgever, is het de sporter uiteraard ook toegelaten om zijn portretrechten over te dragen aan derden (bedrijven, organisatoren van evenementen, producten,…). Ook hier geldt hetzelfde advies; zoveel mogelijk controle behouden via een waterdichte en coherente overeenkomst.
“Image Rights Companies”
Vaak komen we in de praktijk zogenaamde “image rights companies” tegen. Het gaat hier om de situatie waarbij de sporter zijn portretrechten overdraagt aan een vennootschap en de vennootschap de portretrechten commercieel exploiteert. Deze vennootschapsstructuur laat toe om bepaalde onkosten te maken binnen de vennootschap waartegen de inkomsten uit de exploitatie van portretrechten kunnen afgezet worden. Bovendien is de vennootschapsbelasting lager dan de personenbelasting. Hierdoor kan de voetballernog belastingen besparen op de inkomsten uit portretrechten.
Recent worden deze vennootschapsstructuren geviseerd in verschillende landen zoals Engeland, Spanje en Luxemburg omwille van fiscaaltechnische redenen. Heel wat accountants en fiscalisten trachten deze structuren namelijk op een nogal agressieve (en soms weinig onderbouwde) wijze te verkopen. Een zekere oplettendheid is daarom vereist.
Besluit
Zeker voor de bekendere topvoetballers die actief zijn in topcompetities is het belangrijk om maximale controle te behouden over wat er met de portretrechten gebeurt. Overeenkomsten aangaande portretrechten kunnen een grote financiële (positieve) impact hebben maar net daar schuilt het grote gevaar. De constructie van dergelijke contracten is onderhevig aan belangrijke fiscale nuances en daarom specialistenwerk.
